کتاب «فرایندها و تاثیرات رسانه‌ها» منتشر شد

دسته ها: اخبار

به گزارش جام جم آنلاین ، اصل این کتاب در سال 2009 میلادی با عنوان «راهنمای فرایندها و تاثیرات رسانه ها» در 37 فصل جداگانه با نویسندگان متفاوت از سوی انتشارات سیج منتشر شده است و اکنون در قالب 16 فصل در 477 صفحه با قیمت 25 هزار تومان از سوی انتشارات مرکز تحقیقات صداوسیمای جمهوری اسلامی در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.

«نگاهی به گذشته و آینده تاثیرات رسانه ها» نوشتة جنینگز بریانت و دولف زیلمن، «مفهوم سازی دربارة مخاطب» نوشتة دبلیو. جیمز پاتر، «روش های کمّی و استنباط علّی در پژوهش های مربوط به تاثیرات رسانه ها» نوشتة ایزاک یانوویتزکی و کاترین گرین، «روش های کیفی» نوشتة توماس ار. لیندلف، «تحلیل کاشت و تاثیرات رسانه ای» نوشتة مایکل مورگان، «تاثیر ِنفوذِ فرضی رسانه ها: خاستگاه ها و تبعات ادراک سوم شخص» نوشتة نوری تال، ار، یاری تی اسفاتی و البرت سی. گانتر، «تاثیرات رسانه ای و مطالعات فرهنگی: رابطه ای بحث برانگیز» نوشتة توبی میلر، «هیجان و تاثیرات رسانه ای» نوشتة رابین ال. نابی فصل های اول تا هشتم این کتاب را تشکیل می دهند.

همچنین فصل های نهم تا شانزدهم این کتاب به «روابط رسانه ای شده و تاثیرات رسانه ای: تعامل فرااجتماعی و همذات پنداری» نوشتة جاناتان کوهن، «تفاوت های فردی در تاثیرات رسانه ای» نوشتة مارینا کرکمار، «نظریه های اقناع» نوشتة دانیل جی. اوکیف، «نظریه شناختی اجتماعی و تاثیرات رسانه ای» نوشتة فرانک پاجارس، ابی پرستین، جیسون چن و رابین ال. نابی، «موضوعاتِ در حال ظهور در زمینه پژوهش های مربوط به تبلیغات تجاری» نوشتة ال. جی. شروم، تینا ام. لاوری و یاپینگ لیو، «تاثیرات رسانه ای و سلامت عمومی» نوشتة کی. ویس واناث، شری فلاینت والینگتون و کِلی د. بلیک، «تلویزیون آموزشی» نوشتة ماری ـ لویی مارس و «سواد رسانه ای» نوشتة دبلیو. جیمز پاتر و ساهارا بایرن اختصاص دارد.

نویسندگان این کتاب در مقدمه دربارة دلایل نگارش این کتاب گفته اند: «مطالعه تاثیرات رسانه ها یکی از مهم ترین موضوعات در رشته ارتباطات است و مجموعه وسیعی از رویکردهای نظری، ابزارهای روش شناختی و کاربرد در بافت های اجتماعی را دربرمی گیرد. البته، پژوهش در زمینه تاثیر رسانه ها، در پرتو تغییرات فوق العاده سریعی که در محیط رسانه ای در طول بیست سال گذشته اتفاق افتاده است، در وضعیتی قرار دارد که نوآوری در محتوا و فناوری، از نظریه های متعارف این حوزه پیشی گرفته است. بنابراین، به نظر می رسد اکنون زمان مناسبی برای تعمق و ارزیابی انتقادی درباره حوزة تاثیرات رسانه ها در طول چند دهه گذشته است و مهم تر اینکه دریابیم در سال های آینده، اتخاذ چه رویکردهایی در این حوزه مفید و موثر خواهد بود. اینها اهداف و انگیزه های اصلی نگارش این کتاب است.»

نویسندگان هدف خود از نگارش این کتاب را این چنین توضیح داده اند: «هدف ما در این کتابِ راهنما این است که مسایل و موضوعات مفهومی، روش شناختی و نظری کلیدی در درون طیفی از حوزه های کانونیِ پژوهش رسانه ای را مورد توجه قرار دهیم، تا هر فصل کتاب، هم آشنایی بیشتری با آن حوزه ها فراهم سازد و هم برنامه ای برای اندیشه و پژوهش در آینده عرضه کند. با این ذهنیت، هر فصل کتاب به گونه ای طراحی شده است که بافت تاریخی این حوزه، نظریه های مرتبط و تحول مفهومی را نشان دهد. همچنین این کتاب درصدد است؛ نتیجه گیری های حاصل از پژوهش های موجود را ارزیابی کند، مسایل و موضوعات روش شناختی مهم و قابل توجه را برجسته سازد، نقدها و مشاجرات مطرح را به بحث بگذارد، تاثیر محیط رسانه ای جدید بر پژوهش در این حوزه را مورد توجه قرار دهد و سویه های انتقادی برای پژوهش در آینده را ترسیم کند.»

نویسندگان دربارة نحوة چینش موضوعات در این کتاب می نویسند: «باتوجه به گستره و تنوع حوزه تاثیرات رسانه ای، یافتن طرحی جامع برای طیفی از فصل های کتاب، یکی از جنبه های چالش برانگیز این پروژه بود. ما به این نتیجه رسیدیم که مطالب کتاب را براساس مسایل و موضوعات مهم (انتقادی ) مرتبط با مطالعه رسانه ها، شامل مفهوم سازی درباره عناصر کلیدی فرایند [رسانه ای]، عوامل فردی و اجتماعی ِدخیل در فرایند مصرف رسانه ای، فرایندها و پیامدهای مربوط به نفوذ عمدی، و بالاخره محتوا و مسایل و موضوعات جانبی و واسطه ای ِمهم و با اهمیت دسته بندی و تدوین کنیم. بی تردید شیوه های دیگری برای دسته بندی چشم اندازهای وسیع و دانش مربوط به تاثیرات رسانه ها وجود دارد، اما آرزوی ما این است که این شیوة عرضه مطالب، به لحاظ مفهومی بین بخش های مختلف کتاب و درون هر بخش انسجام و پیوستگی ایجاد کند.»

آنان با بیان اینکه این کتاب به چهار بخش تقسیم شده است، توضیح می دهند: «در بخش اول، به بررسی اجمالی این حوزه، شامل مفهوم سازی دربارة مخاطبان و تاثیرات رسانه ها و مسایل کلیدی روش شناختی ِمرتبط با مطالعه تاثیرات رسانه ها می پردازیم. از آنجا که وسعت و اعتبار دانشی که به دست می آوریم، به روش های کسب دانش بستگی دارد، تصور ما این است که این بخش عنصر اصلی در تعیین ارزش این کتاب است. در بخش دوم، روی رهیافت های نظری مسلط در قلمرو تاثیرات رسانه ها، از نظر فرهنگی، سیاسی و اجتماعی متمرکز می شویم. ما در این بخش، بعضی از پارادایم های نظری اصلی در حیطة تاثیرات رسانه ها (برای مثال کاشت، چارچوب سازی، نفوذ ادراک شده) را می گنجانیم که به تاثیرات پهن دامنه رسانه ها با دلالت های ضمنی کلان مرتبط هستند.»

آنان در بخش سوم روی مضامین گزینش و پردازش پیام متمرکز شده اند که در ادبیات رسانه ای، مهم تلقی می شوند. این بخش، به لحاظ گستره تحولات نظری متنوع است؛ به گونه ای که بعضی از فصل ها، حول الگوها و رویکردهای نظری خاص (برای مثال، استفاده و رضامندی، الگوی ظرفیت محدود) تمرکز یافته است، درحالی که سایر فصل های کتاب به بررسی متغیرهای گزینش، پردازش و پاسخ می پردازد که از دیدگاه نظری (برای مثال هیجان، همذات پنداری، تفاوت های فردی) قابل مطالعه و بررسی اند. به هرحال، این فرایندها باهم تلاقی پیدا می کنند و به مجموعة کامل قلمروهای محتوای رسانه ای مرتبط اند.

آنان دربارة بخش چهارم کتاب می گویند: «این بخش به گرایش حاکم بر ادبیات مربوط به تاثیرات رسانه ها ـ رابطه آنها با اقناع و یادگیری [مخاطبان] ـ بازمی گردیم و رویکردهای نظری آن شامل نظریه های اصلی اقناع و بویژه نظریه شناختی اجتماعی در زمینة بهداشت و سلامت عمومی، تبلیغات تجاری و سواد رسانه ای و تاثیر رسانه ها در این زمینه ها را مطالعه و بررسی می کنیم.»

دکتر سیدمحمد مهدی زاده، مدیر گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، مترجم این کتاب، با اشاره به تقسیم بندی «نظریه های تاثیر» به دو دسته تاثیر رسانه و تاثیر محتوا و توضیح دربارة هر یک از آنها در مقدمة این کتاب می گوید: «اگر چه یافته های پژوهش تجربی، بسیاری از پیش فرض ها و گزاره های تاثیرات مطلق و تزریقی رسانه ها را ابطال کرده و نظریه های معتدل تری را به جای آن نشانده است، اما مفهوم تاثیرات، هیچ گاه در ادبیات ارتباطات، اولویت خود را از دست نداده و روزبه روز اهمیت بیشتری پیدا کرده است.»

به گفته مدیر گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، از جمله مشخصه ها و مزیت های این کتاب می توان به بیان ریشه های تاریخی نظریه ها و فراز و فرودهای آنها در مواجه شدن با واقعیت ها و دانش جدید، بیان مسایل روش شناختی نظریه ها و شرح و ارزیابی متغیرهای قابل سنجش هر نظریه، اشاره به یافته های پژوهشی نظریه ها، ارزیابی نظریه ها در محیط رسانه ای جدید، پرداختن به فرایندهای استفاده از رسانه ها؛ نه صرفاً آثار و پیامدهای استفاده از آنها، توجه به سمت وسوی آینده نظریه ها و مسیر پیش رو، نقد و ارزیابی نظریه ها و توجه به آثار و پیامدهای مثبت و در عین حال منفی رسانه ها در حوزه سلامت، آموزش و … اشاره کرد.

علاقه مندان به حوزه ارتباطات و رسانه ها می توانند با مراجعه به مرکز تحقیقات صداوسیمای جمهوری اسلامی واقع در خیابان ولیعصر، نرسیده به چهارراه پارک وی، کوچة هتل استقلال، ساختمان اداری جام جم، طبقه دوم این کتاب را تهیه کنند.

اخبار