گاهی تخم‌مرغ دزد شتردزد نمی‌شود

دسته ها: اخبار

سوم دی سال گذشته سردار اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده سابق انتظامی با بیان این که ۲۵ درصد سرقت های خرد کشور مربوط به تهران است، گفت: از ۲000 سرقت روی داده در کشور حدود ۶۰۰ مورد آن مربوط به تهران است و با توجه به حجم بالای کار پلیس در تهران بزرگ، قاطعیت دستگاه قضایی در برخورد با متخلفان و مجرمان بسیار مهم و ضروری است.

وی با تاکید بر این که درنظر گرفتن مجازات زندان برای برخی مجرمان کافی نیست و باید مجازات سنگین تری برای آنها به عنوان یک عامل بازدارنده اعمال شود، گفت: برخی مجرمان نوع جرم خود را شیرین کاری دانسته و هیچ استرس و اضطرابی هم ندارند و به نظر می رسد برای برخورد با این قبیل مجرمان علاوه بر زندان، تبعید نیز باید در دستور کار دستگاه قضایی قرار گیرد.

این در حالی است که سردار محمدرضا مقیمی، رئیس پلیس آگاهی کشور در روزهای پایانی سال ۹۳ از ادامه فعالیت قرارگاه مبارزه با سرقت در سال 94 خبر داد و گفت: در سال آینده با بسیج نیروهای داخل و خارج از سازمان، با هدف کاهش وقوع سرقت ها بخصوص جرایم خرد، طرح های عملیاتی را نسبت به سال گذشته افزایش خواهیم داد.

اما پرسشی که ممکن است در ذهن هر کسی ایجاد شود این است که علت اصلی افزایش وقوع جرایم خرد در کشور چیست و مواد مخدر و محرکی چون شیشه تا چه میزان می تواند در افزایش اینگونه جرایم تاثیرگذار باشد؟

متخصصان جرایم کوچک در تهران

یکی از دسته جرایمی که پلیس همیشه با آن مواجه است و تلاش می کند با دستگیری این گروه مجرمان، از ارتکاب جرایم سنگین تر جلوگیری شود، «جرایم خرد» است؛ جرایمی مانند کیف قاپی، سرقت تلفن همراه، سرقت لوازم داخل خودرو، کف زنی،….. جرایمی که در ظاهر خرد هستند اما زمینه را برای ارتکاب جرایم سنگین تر هموار خواهد کرد.

«کینگ ها» در دام پلیس

در سالی که گذشت پلیس صدها باند جرایم خرد را دستگیر کرد، باندهایی که با ایجاد ترس و دلهره در دل شهروندان نقشه سرقت هایشان را اجرا می کردند. یکی از این باندها باند کینگ بود، متهمانی که روی دستشان کلمه King را خالکوبی کرده بودند. اعضای این باند جرایمی از قبیل شرارت، نزاع و درگیری، قدرت‎نمایی، زورگیری و… را در پرونده خود داشتند. آنها زمانی که باندشان را تشکیل دادند تصمیم گرفتند اسم باندشان را کینگ بگذارند و به همین دلیل این نام را روی دستانشان خالکوبی کردند. آنها با تهدید چاقو و قمه در مناطق مختلف پایتخت، اقدام به زورگیری کرده و دست به سرقت می زدند.

اما باند کینگ تنها باندی نبود که توسط پلیس دستگیر شد، زیرا چندی بعد کارآگاهان پایگاه ششم پلیس آگاهی پایتخت در جریان قرار گرفتند که یکی از مجرمان سابقه دار به نام عباس کیف قاپ، با گذاشتن قرار وثیقه 150 میلیون تومانی از زندان آزاد شده و بعد از آزادی، باند کیف قاپی و سرقت گوشی های تلفن همراه در مناطق شرق و جنوب شرق تهران تشکیل داده است.

با آغاز رسیدگی به پرونده در پایگاه ششم پلیس آگاهی تهران، شناسایی اعضای گروه در دستور کار کارآگاهان این پایگاه قرار گرفت و با سلسله اقدامات پلیسی و بهره گیری از بانک اطلاعات مجرمان سابقه دار، هفت عضو دیگر این گروه شناسایی شدند؛ افرادی که متهمان سابقه داری هستند و به اتهام کیف قاپی و زورگیری بارها دستگیر شده اند.

با بررسی های صورت گرفته هر هشت متهم این گروه دستگیر و به ده ها سرقت اعتراف کردند. شیوه سرقت آنها به این صورت بود که سرکرده گروه، مدل گوشی های مورد نظرش را به آنها اعلام و اعضای گروه نیز پس از سرقت، گوشی های مورد نظر را به سرکرده گروه تحویل و در ازای هر فقره سرقت و تحویل گوشی دستمزد خود را تحویل می گرفتند.

باند جوجه

«باند جوجه» هم یکی دیگر از باندهایی بود که توسط پلیس متلاشی شد. شیوه و شگرد این گروه به این صورت بود که آنها سوار بر موتورسیکلت در خیابان ها پرسه می زدند و با شناسایی سوژه ای مناسب، نقشه سرقت را اجرا می کردند. آنها در مقابل خودروی در حال حرکتی توقف کرده و راننده خودرو با دیدن این صحنه پا روی ترمز می گذاشت. یکی از سارقان از ترک موتور پیاده شده و با باز کردن در خودرو اقدام به سرقت کیف سرنشین خودرو می کرد و سوار بر موتورسیکلت پا به فرار می گذاشت. در یکی از این سرقت ماموران موفق شدند متهمان را دستگیر کنند. متهمان که هر دو اعتیاد به شیشه داشتند در تحقیقات به کیف قاپی های زنجیره ای خود اعتراف کردند. از آنجا که یکی از متهمان معروف به «جوجه» بود، آنها نام باندشان را جوجه گذاشته بودند.

یکی از جرایم خرد به سرقت لوازم داخل خودرو اختصاص دارد، سرقت هایی که سارقان با ترفندهایی مانند شاه کلید یا میله های خاص در خودروها را باز کرده و ضبط، باند، لاستیک و … را به سرقت می برند. چندی پیش سرقت های متعدد لوازم داخل خودرو به پلیس گزارش شد. با اعلام این خبر کارآگاهان وارد عمل شده و تحقیقات در این رابطه آغاز شد. در تحقیقات کارآگاهان موفق شدند یکی از سارقان را حین بازکردن در خودروی پژو 206 در رباط کریم دستگیر کنند.

با دستگیری متهم جوان، همدست او نیز شناسایی و دستگیر شد. متهم جوان در تحقیقات به 30 فقره سرقت لوازم داخل خودرو در رباط کریم و پرند و صد فقره سرقت در شهرستان های همجوار اعتراف کرد.

پاتک به خانه ها

گاهی اوقات کارآگاهان پلیس با زیر نظر گرفتن چند باند با پاتکی شبانه چندین متهم را دستگیر می کنند. مدتی قبل در یکی از این پاتک های شبانه، کارآگاهان پلیس تهران بزرگ 101 سارق و زورگیر را که در قالب 24 باند فعالیت می کردند، دستگیر کردند. متهمان که 20 تا 30 سال سن داشتند، اقدام به کیف قاپی، زورگیری، سرقت از منزل و خودرو کرده بودند.

سرقت از خانه ها نیز در گروه جرایم خرد قرار می گیرد، متهمانی که با شناسایی خانه های خالی دست به سرقت می زنند. آنها برای این که مشخص شود خانه ها خالی هستند شگردهای متفاوتی به کار می برند که یکی از این شگردها کاغذ سفید است. آنها تکه های کاغذی را بین در خانه هایی می گذارند. بعد از چند ساعت و گاهی اوقات بعد از یک شبانه روز به محل برمی گردند و با دیدن کاغذ سفید بین در متوجه می شوند کسی در خانه نیست.

متهمان این گروه سرقت ها با ورود از طریق بالکن خانه ها، شکستن قفل درها و بالا رفتن از دیوارها وارد خانه شده و سرقت هایشان را اجرا می کنند.

سرقت از انباری ها، یکی دیگر از شگردهایی است که سارقان خرد برای پولدار شدن دست به آن می زنند. راننده تاکسی زرد قناری، یکی از افرادی بود که به این شیوه دست به سرقت زد. گزارش های مردمی در رابطه با سرقت از انباری هایشان، پای پلیس را به این پرونده کشاند. گزارش ها حکایت از آن داشت که انباری های منطقه کوی کارمندان شمالی شهرستان کرج مورد سرقت قرار می گیرد.

با اعلام این موضوع، ماموران پلیس در دو تیم نامحسوس تحقیقات وسیع و گسترده را آغاز کرده و دریافتند عامل این سرقت ها مرد سابقه داری است که با یک دستگاه خودروی تاکسی زرد رنگ، سرقت هایش را اجرا می کند.

ماموران با گشتزنی در منطقه کوی کارمندان و مناطق اطراف آن به یک دستگاه خودروی تاکسی زرد رنگ با مشخصات مورد نظر که راننده آن نیز در داخل خودرو به خواب رفته بود، برخورد کرده و به این ترتیب سارق سابقه دار دستگیر شد. کارآگاهان در بازرسی از مخفیگاه متهم اموال سرقتی شامل یک قبضه اسلحه شکاری غیرمجاز، صد تیر فشنگ شکاری، دو دستگاه دوچرخه، یک دستگاه موتورسیکلت، سه تخته فرش و تابلو فرش، تلویزیون ال سی دی و وسایل منزل را کشف کردند. متهم نیز در بازجویی ها اعتراف کرد چندی قبل به این فکر افتاده است که در پوشش خودروی تاکسی به سرقت بپردازد. به این صورت که با بالا رفتن از دیوار آپارتمان ها و بریدن قفل آنها وارد ساختمان ها شده و از انباری ها سرقت کرده است.

البته این تمام ماجرا نیست و پرونده سرقت های خرد به همین جا ختم نمی شود. گاهی اوقات سارقان حین سرقت، ناخواسته با اتفاقی مواجه می شوند که برای فرار مجبور می شوند دست به جنایتی هولناک و ناخواسته بزنند. چندی پیش سارقان کیف قاپ هنگام سرقت کیف زن جوانی، او را روی زمین کشانده بودند. این اتفاق باعث شده بود زن جوان آسیب شدیدی ببیند و جنین او سقط شود.

یا در پرونده ای دیگر، سارقان زمانی که وارد خانه ای ویلایی شده بودند با این تصور که خانه خالی است، به سرقت مشغول شدند که ناگهان با صاحب خانه مواجه شدند و به بهانه شناسایی نشدن مجبور به قتل او شدند.

نگاه کارشناس1

95 درصد اختلال شخصیت دارند

دکتر امیرمحمد شهسوارانی / روان شناس

هنجار ها و ارزش ها مقیاس های طلایی در جامعه به شمار می رود که در مقابل آنها ما رفتار ها و کنش هایی را داریم که از آنها به عنوان کجروی یاد می شود.

مصرف مواد مخدر یکی از عواملی است که رفتارهای مجرمانه را تقویت می کند، به عبارت دیگر موادی همچون شیشه چون از خانواده آمفتامین ها محسوب می شود عملکرد مغز را تند کرده و می تواند یک عامل ناخودآگاه برای امتیازگیری و قدرت در فرد باشد، این در حالی است که موادی همچون هروئین، کدئین و تریاک عملکرد مغز را کند می کند.

از سوی دیگر سبک فرزند پروری هم می تواند عاملی برای وقوع جرایم خرد به شمار آید، زیرا در برخی خانواده ها فرزندسالاری تا جایی پیش رفته که کودک یا نوجوان به واسطه زور و پرخاشگری به هرچیزی که خواسته رسیده و حالا که بزرگ شده می خواهد در جامعه هم همین رفتار را داشته باشد. در این میان اختلالات شخصیتی عامل مهم دیگری در بروز جرایم خرد محسوب می شود، متاسفانه ۹۵ درصد از این گونه اختلالات شخصیت ضد اجتماعی درمانی ندارد چرا که خود فرد با رفتار هایش مشکلی ندارد و به نوعی سازگاری یافته و این اطرافیان و اجتماع هستند که با رفتارهای فرد مشکل دارند. البته در این میان نباید شکاف بین طبقات کارگری مختلف و همچنین بیکاری را در وقوع جرم نادیده گرفت.

نگاه کارشناس2

اشتغال را جدی بگیریم

محمدعلی اسفنانی / عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس

دلایل ارتکاب جرم بر اساس زمان و مکان متفاوت بوده اما به طور قطع دو عامل در بروز جرایم خرد تاثیرگذار است.

یکی از این عوامل نبود اشتغال برای افرادی است که در سن اشتغال قرار دارند و باید کار کنند و این نبود اشتغال، زمینه را برای بروز جرم مهیا می کند.

از سوی دیگر آلوده بودن به مصرف مواد مخدر را می توانیم دومین دلیل ارتکاب جرم بدانیم. افرادی که مصرف کننده مواد مخدر هستند معمولا به صورت غیرسازمان یافته و جزئی مرتکب جرایمی همچون کیف قاپی، جیب بری، سرقت از منازل یا داخل خودرو می شوند. در این میان مباحث شخصیتی، نوع تربیت خانوادگی، محل ارتکاب جرم و امثال آن می تواند در بروز جرم موثر باشد.

پارامترهای زیادی در بروز ناهنجاری اجتماعی موثر بوده که مهم ترین آنها فشارهای اقتصادی، بیکاری و گرانی است، اما در پدیده های اجتماعی نمی توان تقصیر را گردن یک نهاد یا یک سازمان انداخت.

در زمینه جلوگیری و پیشگیری از وقوع اینگونه جرایم، ایجاد اشتغال، کار فرهنگی و برخورد قاطع قضایی با اخلالگران امنیت مردم از جمله موارد موثر است.

معمولا مجازات هایی که برای جرایم خرد در نظر گرفته شده مناسب است و اگر ما شاهد این هستیم که مجازات ها بازدارندگی لازم را ندارد، این موضوع ناشی از نقص یا خلأ قانون نیست بلکه به عقیده من نقص در اجرا وجود دارد و تا زمانی که آنچه در قانون پیش بینی شده درست اجرایی نشود، نمی توانیم توقع داشته باشیم که اینگونه جرایم کاهش پیدا کند.

نگاه کارشناس3

70 درصد آسیب ها مهارشدنی است

حسن موسوی چلک/ رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران

یکی از ویژگی های جرایم خرد همچون سرقت، نیاز مالی آنی است و طبعا یکی از گروه هایی که مرتکب سرقت های خرد می شوند با هدف تأمین منابع مالی برای موادمخدر اقدام به این کار می کنند. به همین دلیل مشخصه اصلی و مهم سارقان خرد نیاز مالی فوری برای تامین و تهیه غذا، مواد و در پاره ای موارد داروست.

البته نمی توان گفت مصرف مواد مخدر مانند شیشه باعث ارتکاب جرم می شود اما می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که اکثر مصرف کنندگان مواد مخدر اقدام به سرقت از داخل منزل، محیط کار یا محیط بیرون می کنند.

رشد جرایم خرد و به طور مشخص افزایش آمار دزدی های کوچک ارتباط تنگاتنگی با وضع اقتصادی مردم دارد.

حدود ۷۰ درصد آسیب های اجتماعی و بزه ها با اجرای سیاست های صحیح و علمی پیشگیرانه قابل مهار، کنترل و درمان است و اصل باید بر پیشگیری اولیه یعنی قبل از وقوع جرم باشد وگرنه پیشگیری های ثانویه نظیر زندان و سایر مجازات های قانونی هرچند لازم، اما ابزارهایی بسیار پرهزینه و نه چندان کارآمد است.

پیشگیری اولیه شامل روش های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و وضعی است که ارزان ترین و موثر ترین راهکار برای کاهش و مقابله با ناهنجاری های اجتماعی محسوب می شود. در دهه اخیر، میزان جرم از نظر کمی افزایش یافته است و جرایمی مثل اعتیاد، خرده دزدی، نزاع و درگیری بیشتر شده اما سرقت های مسلحانه و جرایم خیلی خشن کاهش یافته است.

نگاه کارشناس4

محرک های زندگی را جدی بگیرید

علی نجفی توانا / جرم شناس و استاد دانشگاه

جرم، تابعی از شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه بوده و فشارهای مختلف ناشی از محرک ها که ارتباط نزدیکی با نیازهای طبیعی واقعی و در عین حال کاذب مردم یک جامعه دارد در این فرآیند بسیار موثر است. بررسی های آماری که نشان از افزایش جرایم خیابانی و یقه چرکین ها در چند ماه اخیر دارد نیز مصداق بارزی از این ادعاست.

افرادی که دچار نقصان و کمبود و کسری می شوند پس از مدتی با باورهای مختلف در مقابل فشارهای زندگی مقاومت می کنند و بعد از مدتی در هم می شکنند.

راه های مشروع بسته بوده و تنها راه باقیمانده کارهای غیراخلاقی است، فرد مجرم قبل از این که حریم بقیه افراد را بشکند حریم خود را می شکند، ولی از طرفی نیز چاره ای جز پناه بردن به بزه ندارد.

جرایمی مانند جیب بری، خفتگیری، سرقت از منازل، سرقت لوازم یدکی و سایر انواع سرقت های کوچک در کشور را می توان در رده جرایم خرد قرار داد.

به طور قاطع می توان گفت وضع اقتصادی، شرایطی ایجاد کرده که مردم ایران به صورت مداوم با باورهای اخلاقی خود در تضاد قرار می گیرند. وقتی مشکلات اقتصادی افزایش می یابد توان خرید افراد کم می شود و مقاومت خیلی از انسان ها پایین می آید، چه بسا که بستری هم مانند مشکلات اقتصادی برای فرد فراهم شود، همین کافی است تا استعداد جنایی ما بر استعداد ارزش پذیریمان غلبه کند. زیرا حقیقت موضوع آن است که همه ما آمادگی انحراف از ارزش ها و حرکت به سوی ضد ارزش ها را داریم و در شرایط خاص باید بیشتر مراقب باشیم تا دچار انحراف نشویم. اگر یک جامعه به وظایف خود درست عمل کرده و نیازهای مردم را درست برآورده کند و فقر، فساد و تبعیض را از بین ببرد و آموزش های آن جامعه اصولی باشد، بهداشت را تامین و حقوق مردم را طبق قانون اساسی اعمال کند، رفتار آحاد جامعه متعادل تر خواهد شد، زیرا بزهکاری، ناشی از فقر مادی یا فقر فرهنگی است و برطرف کردن این فقر به عهده مدیران جامعه است و جامعه به عنوان خانواده و مدیران آن به عنوان والدین آحاد جامعه باید با آسیب شناسی در رفع نیازهای عموم بکوشند که در این صورت بسیاری از این جرایم خرد اتفاق نخواهد افتاد.

سعیده اسدیان / تپش (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام جم)

اخبار