چگونه فن بیان موثری داشته باشیم؟(قسمت اول)

صدا حتی در مواردی بیشتر از ظاهر می تواند ابعاد شخصیتی افراد را نمایان سازد. تن صدا و محتوای سخنرانی اشخاص احساسات آنها را نشان می دهد. به طوری که از لهجه ای که دارند می توانیم محدوده جغرافیایی آنها را تشخیص دهیم. صدای هر کسی منحصر به فرد است. به عنوان مثال اگر فردی عزت نفس پایینی داشته باشد، تردید در صدای او مشخص می شود، یا افراد خجالتی معمولا تن صدای پایینی دارند. بالعکس کسانی که اعتماد به نفس بالایی دارند، رسایی و قاطعیت در صدایشان بارز است.

جنبه های فن بیان موثر:

فن بیان موثر با مفهوم قبلی و منسوخ شده «آیین سخنوری» که در آن افراد را برای سخنرانی به روشی صحیح تشویق می کرد، ارتباطی ندارد. در عوض سخنرانی موثر به جای این که روش یکسانی را برای شخصیت افراد تجویز کند، به مسائلی مانند بیان با اعتماد به نفس در حضور جمع و شفافیت در سخنرانی می پردازد.

جنبه های سخنرانی موثر:
لهجه ها
شناخت صدای خود
تاثیر نفس کشیدن بر صدا
تولید گفتار

در این مقاله (قسمت اول) با جنبه های لهجه و شناخت صدای خود آشنا شده و در قسمت دوم مقاله، نیز دو جنبه دیگر از عوامل موثر بر سخنرانی و فن بیان موثر یعنی تاثیر نفس کشیدن بر صدا و تولید گفتار، برای شما همراهان عزیز تشریح خواهد شد.

لهجه ها و شناخت صدای خود:

گویش های محلی افراد نقطه مثبتی تلقی شده و قسمتی از شخصیت آنها محسوب می شود. در طی زمان به دلیل مهاجرت افراد و فراگیر شدن رسانه ها، لهجه ها به تدریج از میان رفته اند. این موضوع ناراحت کننده است، چرا که لهجه ها بعد و تمایز خاصی را به ویژگی افراد اضافه می کند و بر شخصیت وجودی آنها تاکید دارد. این که هر کس بتواند از صدای منحصر خود استفاده کند، اهمیت خاصی دارد. بسیاری از افراد در موقعیت های خصوصی به ویژه در خانه، مشکلی با این قضیه ندارند، چرا که برخلاف سخنرانی در جمع، فشاری را از سوی نقش های اجتماعی و انتظارات احتمالی حس نمی کنند. اما در موقعیت های عمومی این تاثیرات بر شیوه صحبت کردن آنها اثر خواهد گذاشت.

لذا صدای خود را می توانید برای اصلاح در موقعیت های غیر رسمی مانند خانه ضبط کنید. به دقت به صدای خود گوش کرده و دقت کنید که چگونه می توانید صدا را با لحن خود هماهنگ کنید. همچنین با این روش می توانید به مواردی که باعث کاهش اثربخشی انتقال پیام شما می شوند، پی ببرید.

برخی افراد علاقه ای به شنیدن صدای ضبط شده خودشان ندارند. مانند دیدن عکس های خودمان که تصور بدی نسبت به آنها داریم و حتی گاهی از دیدن و یا شنیدن آن ها احساس خجالت به ما دست می دهد، و این کاملا طبیعی است. اما می توانید با طرح سوالاتی مانند «واقعا صدای من شبیه به این فرد است؟» شناخت بهتری از صدای خودتان داشته باشید. پس با گوش دادن به صدای خودتان در خانه می توانید متوجه شوید که دیگران صدای شما را چگونه می شنوند. با وجود این که شما قادر نیستید همانند دیگران، صدای خودتان را بشنوید، اما می توانید از تاثیر آن بر دیگران شناخت کسب کنید. اگر از ماهیت فیزیکی صدای خودتان درک بیشتری داشته باشید، می توانید آن را بهتر کنترل کنید.

نکته دیگر اینکه، همه افراد معمولا از زبان غیر رسمی برای صحبت های روزمره استفاده می کنند، اما هنگام سخنرانی رسمی، کنترل و خودآگاهی بیشتری نسبت به نوع زبان خود دارند. این موضوع به ویژه هنگام صحبت در حضور افراد ناشناس و سخنرانی برای جمع مشهودتر می شود. اگر بتوانید به ساختار صدای خود حالت رسمی بیشتری بدهید، در سخنرانی رسمی، کار راحت تری خواهید داشت. بلند خواندن به روان شدن و گویایی صوت صدای شما کمک می کند.

برای سخنرانی موثر می توانید از تمرین های زیر استفاده کنید:
1-  ابتدا مطلبی را برای خواندن پیدا کنید؛ مثلا حدود دو صفحه – انتخاب صفحه های اول کتاب می تواند گزینه مناسبی باشد.
2-  مطالب را به دقت و با آرامش بخوانید، سپس با صدای معمولی که صحبت می کنید، آن را بلند ادا کنید.
3-  اگر با خطا و یا لکنت در خواندن متن مواجه شدید، نگران نباشید و به خواندن خود ادامه بدهید.سرعت خود را پایین بیاورید: این واکنش نسبت به خوانش سریع متن طبیعی است و وقتی رخ می دهد که شما در خواندن متن با مکث و لکنتی روبرو شوید.
4-  سرتان را بالا بگیرید: سعی کنید زمانی که صدای شما در اتاق منعکس می شود، فاصله سرتان را با کتاب رعایت کنید. کتاب را بالاتر بگیرید و با صدای بلند و رسا بخوانید.
5-  هر جا که لازم بود، مکث کنید: انتهای جمله و یا پاراگراف به شما امکان می دهد تا فرصت یک یا دو ثانیه ای را برای توقف داشته باشید. این مکث ها برای تاکید کردن مفید هستند.
6-  تمرین های فوق را برای عملکرد بهتر تا جایی که برایتان امکان پذیر است، ادامه دهید.

هر کسی می تواند صدای خود و روش صحبت کردن خود را با انجام تمرین های ساده ای که در مطلب بالا به آنها اشاره گردید، بهبود بخشد. برای این منظور، بایستی خودتان را به انجام برنامه منظم و اختصاص دادن وقت برای انجام این تمرین ها متعهد کنید.

جهت مشاهده مقاله شماره دو اینجا کلیک نمایید

منبع :Skills You Need