عباس؛ یعنی سبک زندگی جوانمردان

اما ابوالفضل العباس چه خصوصیاتی دارد که اینچنین نام او را در میان شهدای کربلا بی بدیل می سازد؟ اما اصلا پاسخ این مساله چه اهمیتی دارد؟ اهمیت این مساله در این است که عاشورا، الگوی زندگی شیعه است و بنابراین فهم هر بعدی از آن، چراغ راه زندگی ماست.

به بیان ابوالفضل در رجزخوانی روز عاشورا، این واقعه، روز ملاقات نیکی و زشتی، و درگیری آنها با هم است و اگر کل زندگی ما، مواجهه با انتخاب میان نیکی و زشتی است، پس عاشورا، الگوی زندگی ما و عباس قهرمان میدان زندگی است، و بلکه عباس نمونه کامل یک سبک زندگی است.

خصوصیات اصلی این قهرمان، همان هاست که اغلب ما شیعیان مکرر شنیده ایم، کافی است آنها را کنار هم نهاده، تا سبک زندگی عاشورایی را دریابیم.

اولین خصوصیت قدرت عباس است و قدرت، فضیلتی است انکارناپذیر. قدرت عباس پشتوانه لشکر عاشورائیان است و هراس بر دل لشکر بی شمار شرارت می اندازد. اگر لشکر خوبی ها از قدرت بی بهره باشد، خوبی مجالی برای ظهور پیدا نمی کند.

دومین خصوصیت عباس مواجهه او با مرگ است. او این خصوصیت را در رجزخوانی خود، چنین توصیف می کند: «زمانی که مرگ فراگیر شده…، من از مرگ فرار نمی کنم تا این که با آن روبه رو شوم و مرگ را بر تن کنم». کسی که به مرگ «آری» می گوید، دیگر جایی را برای ترس باقی نمی گذارد و همین او را مبدل به یک قهرمان می کند. او است که می تواند در برابر لشکر بی شمار دشمن با اطمینان بایستد و از ناموس، هویت و کیان خود دفاع کند.

ویژگی بعدی قهرمان عاشورا، «استقامت» و پایداری اوست: «به خدا قسم! گرچه دست راستم را قطع کردید، من همیشه و در هر حال از دینم حمایت می کنم.» و بالاخره ویژگی مهم عباس، «جوانمردی» اوست. جوانمردی، چیزی بیش از پایبندی به حلال و حرام شرعی است. جوانمردی یعنی مرام اخلاقی. جوانمردی یعنی پرهیز از صرفا شعار دادن و پرهیز از عافیت طلبی. یعنی خود را در تحمل سختی ها بر دیگران مقدم داشتن.

عباس (ع) خود را از نوشیدن آب محروم کرد، نه به سبب این که مقید به شریعت اسلام است، بلکه به دلیل این که او قهرمان اخلاق و فرهنگ جوانمردی است: «این کار در آداب و فرهنگ من هرگز وجود ندارد. این عمل از فرد صادق حقیقی به دور است.»

حسین برید – گروه اندیشه