«ورز خوردن» شاعر در انجمن‌های ادبی

بلکه حضرت آقا از دیرباز در انجمن ها و محافل ادبی خراسان و تهران در جمع شعرای دینی و متعهد حضور داشتند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در زمان مسئولیتشان به عنوان رئیس جمهور هم این جلسات ادامه یافت و در دو دهه گذشته نیز باوجود مشغله های فراوان هر ساله جمعی از شاعران در نیمه ماه مبارک رمضان به دیدار ایشان می روند و تازه ترین آثارشان را در محضر رهبری قرائت می کنند و از بیانات و نکاتی که ادیبانه و کارشناسانه بیان می شود، بهره می برند. یکی از مواردی که در این دیدارها از سوی رهبر معظم انقلاب بارها مورد تاکید و توجه قرار گرفته است، جایگاه و ضرورت تشکیل محافل و انجمن های ادبی است که در ادامه، فرازهایی از دیدگاه های ایشان را که سال 89 در جمع شاعران در این رابطه مطرح کردند، مرور می کنیم.

«من چند سال پیش توی همین جلسه شب نیمه ماه رمضان گفتم و اصرار کردم که انجمن ادبی درست کنید. خبر نشدم که مثلا یک عدد قابل توجهی انجمن ادبی درست شده باشد. خب، می پرسیم چرا؟ می گویند پشتیبانی نکردند. کانه انتظار دارند حالا حوزه هنری و وزارت ارشاد و دستگاه های دولتی بیایند پشتیبانی کنند تا انجمن ادبی درست شود. تشکیل انجمن ادبی که اینجوری نیست. انجمن ادبی یعنی 5 نفر، 10 نفر شاعر روی همان انگیزه های شعری دور هم جمع شوند، برای همدیگر شعر بخوانند، برای هم شعر بگویند؛ تدریجا کسان دیگری اگر خواستند به اینها ملحق شوند، نخواستند هم ملحق نشوند؛ این می شود یک انجمن ادبی، این می شود پرورشگاه، این یک مرکز گلخانه ای می شود برای پرورش این نهال و این گل؛ این لازم است. این که دیگر احتیاج ندارد فلان دستگاه ها کمک کنند. البته اگر دستگاه ها کمک کنند، بهتر است؛ اما کمک نکردن دستگاه ها به هیچ وجه نباید بهانه ای باشد به این که خود این انگیزه ها به کار نیفتد.

ما بهترین شاعرها را در مشهد داشتیم. انصافا در یک دوره ای شعرای مشهد ما در کشور بهترین بودند. ما همه را از نزدیک می شناختیم؛ شعرای مشهد جزو بهترین ها بودند؛ هم قصیده سراهاشان، هم غزلسراهاشان. در مشهد از اول تا آخر، در آن دوره ای که این افراد روی کار آمدند و پرورش پیدا کردند، سه تا انجمن وجود داشت؛ یکی انجمن مرحوم نگارنده بود که توی خانه خود او تشکیل می شد. ایشان اجاره نشین هم بود و هر چند وقت یکبار خانه اش عوض می شد؛ لذا اینهایی که می خواستند شرکت کنند باید آدرس جدید می گرفتند. بنده آن وقت قم بودم. هر وقت مشهد می آمدم، حتما به آن جلسه می رفتم؛ تا بعد که از قم برگشتم. این یک انجمن بود؛ 10 نفر، 15 نفر در آن شرکت می کردند. یک سماور هم آنجا روشن بود، که چایی اش را خود مرحوم نگارنده می ریخت. آقای شفیعی کدکنی، میرزازاده، قهرمان، قدسی، اینها همه پرورش یافته همین جلسه اند. اینها اولش اینجور نبودند. مرحوم صاحب کار ـ سُهی ـ اولی که توی آن جلسه آمد، طلبه بود؛ خب، ذوق شعری داشت و غزل می گفت؛ اما چند سال قبل وقتی فوت شد، قطعا یکی از اساتید برجسته شعر سبک هندی در کشور ما بود. او از اول این طور نبود؛ در آن جلسه این شد. حتی آقای قهرمان که واقعا شاعر ممتاز و برجسته ای است، اوایلی که در آن جلسه شرکت می کرد ـ سال های ۳۷ و ۳۸ ـ اینجور نبود؛ لیکن ایشان و دیگران بعد توی این جلسه پرورش پیدا کردند. یک جلسه دیگر بود که روزهای جمعه در منزل مرحوم فرخ تشکیل می شد و 10 ، 20 نفر در آن شرکت می کردند. یک جلسه هم که بعدها این اواخر آقای قهرمان توی خانه اش تشکیل داد. چندی پیش که من مشهد بودم، ایشان آمده بود آنجا، می گفت هنوز هم جلسه توی خانه ما هست و تشکیل می شود.

انجمن ادبی این است. در این انجمن، شاعر ورز می خورد و نقطه ضعف هایی که هیچ شاعری از آن خالی نیست، به تدریج برطرف و شعرش پخته می شود. البته اگر شانس بیاورند، در آن جلسه یک پیشکسوت، یک استاد، یک استعداد برتر وجود داشته باشد، خیلی بهتر خواهد شد؛ اگر نه، به آن خوبی نخواهد شد. بنابراین انجمن ادبی لازم است؛ این را بروید بپردازید.

من خواهش می کنم به شعر بپردازند؛ هم مسئولان ـ چه وزارت ارشاد، چه حوزه هنری ـ هم خود پیشکسوت های شعری به شعر بپردازند. شعر را ندهید دست آدم هایی که سررشته ای از شعر ندارند و شعر برایشان یک تفنن دور از زندگی و دور از فهم و ذهنشان است. خود شماها دور هم بنشینید شعر بگویید. هر جا یک انجمنی هست و یک مجموعه ای دور هم جمع می شوند و می خوانند، شعر رشد پیدا می کند.»